ABD Borsası - Reddit kapışmasını anlattım: Yatırım fonları - adına short stock - denilen bir yöntemle borsa değeri düşük olan (ve daha da düşeceğini öngördüğü - mesela nokia, blackberry) şirketlerin hisselerini hisse sahiplerinden ödünç alıyor (gerçekten ödünç alıyor).

Ödünç aldığı hisseyi birimi mesela 15 dolardan satıyor. Hesapta birim hisse 5 dolara düşecek, Yatırım fonu 15e sattığını 5e geri alacak ve 10 dolar da cebinde kalacak. Sürekli uygulanan ve aslında çok da “ahlaklı” olmayan bir yöntem. Ama işte şu anda olan olay çok farklı.

Melvin Capital adlı bir yatırım fonu, hisse değeri 16-17 dolar olan GameStop adlı şirketin hisselerinden bu ‘short stock’ yöntemiyle para kazanmaya çalışırken, Reddit’te sıradan insanlardan oluşan bir grup bunu farkedince işler karışıyor.

Reddit’te örgütlenen grup bu hisseleri satın alıp fiyatı yükseltmeye başlıyor. Grup genişledikçe hisse değeri artıyor, ve Elon Musk da bu gruba Twitter’dan destek olunca değeri birkaç gün önce 16-17 dolar olan hisse şu anda 347 dolardan satıyor. Bu neden önemli?

Melvin yatırım fonu, über-zenginlerin oluşturduğu 12.5 milyarlık bir fonken, son birkaç günde 5 milyar dolar kaybedip iflas açıkladı. Bu ilk defa oluyor. Borsa zenginlerin “oyun oynadığı” bir sistemken sıradan insanlar örgütlenip bu oyunu kendi lehlerine bozuyorlar. Bir ilk yani.

İnsanlar bu hisselerden kazandıkları paraları da genellikle yardım derneklerine bağışlıyorlar. Kimisi köpeğini ameliyat ettiriyor kimisi de annesinin evini tamir ettiriyor. E tabi kimisi de cebe atıyor :)

Yatırım sahipleri bu durumdan çok rahatsız oluyorlar. Ana akım medyada Reddit ahalisi için karalama kampanyası başlatıyorlar. Ve işin en ironiği, normalde ‘serbest piyasa’ diye zırvalayan zenginler şimdi devleti müdahaleye çağırıyorlar.

Ama tabi öyle bir dünya yok. Siz yaparken iyi, sıradan vatandaş yapınca kötü. Yok ya. Ayrıca bu ‘direniş’ GameStop dışında başka şirketlere de yayılmış durumda. Mesela AMC adlı sinema şirketi. Heyecan dorukta yani. İzliyoruz. #EatTheRich

Eklemeyi unutmadan: Melvin niye batıyor peki? Çünkü sattığı hisseler aslında onun değil - hepsi ödünç. Hisseleri geri almak zorunda ama fiyatı inanılmaz derecede yükseldiği için alamıyor. Dolayısıyla sahibine geri veremiyor.

Ekleme: İnsanların hisse alım-satım için kullandıkları uygulamalara (Robinhood vs) kısıtlamalar geldi. Ayrıca, Blackberry, Nokia, AMC, GameStop ve benzeri hisselerin alışverişi donduruldu. Wall Street serbest piyasanın ruhuna aykırı işler yapıyor, bakalım.

Ekleme: Short squeeze (SS) nedir? SS, hisse fiyatlarının (geçtiğimiz günlerde olduğu gibi) bir anda yükselmesiyle, hisseleri ilk etapta düşeceğini varsayıp alan (ve sonra satan) fon sahibi yatırımcıların panik içinde hisseleri geri almaya çalışması durumudur.

Panik içindeler çünkü hisseler düşeceğine yükseliyor ve fon sahipleri (tahminlerinin aksine) para kaybetmeye başlıyorlar. Ve ayrıca panik içinde hisseleri almaya çalışan fon sahipleri de hissenin fiyatını yükselttikleri için, iş içinden çıkılmaz bir duruma geliyor.

Ekleme: Reddit ahalisinin kullandığı hisse alım-satım uygulaması (en yaygını Robinhood) fiyatları fırlayan hisselerin alım-satımını durdurdu. Hisse fiyatları çakıldı dakikalar içinde. Ama çatışma bitmiş değil: İnsanlar diğer applere yöneliyorlar: Mesela Webull

Komik olan: Webull’un sahibi Çinliler. Yani güya serbest piyasası olan Amerikalılar şimdi borsada işlem yapabilmek için Çin’e yöneldiler. LOL.

Ekleme: İşin içine popüler siyasetçiler de müdahil oldular: Robinhood uygulamasının sıradan vatandaşlara hisse alım satımını durdurmasına karşı sert eleştiriler ve soruşturma çağrısı geliyor:

Ekleme: Bu arada, şu anda yaşananlar insanlara 2008 krizinde Wall Street’in nasıl bir balon yarattığını hatırlattı:

2008 Krizi ile ilgili Türkçe kaynak eminim vardır. Ama benim beğendiğim, anlaşılması kolay olan bir kitap bu, meraklısına:

Ekleme: Çinlilerim sahip olduğu Webull uygulaması da 3 şirketin hisselerinin alım satımını durdurdu. #PiyasayıSerbestBırakın

Ekleme: Başta da belirttiğim gibi ana akım medyada milyarderler “bu hisse alım satımları bize zarar veriyor, kazancımızı zedeliyor, geçimimizi zorlaştırıyor” diye zırvalıyorlar. Mesela: Steve Cohen, Melvin Fonuna milyarlar aktaran yatırımcı. Kendi net değeri 14.1 milyar dolar.

Adamın değeri 14.1 milyar dolar. Benim 7 ceddim bir araya gelse 0.1 milyar toparlayamayız, ama adam “geçinemiyoruz” diyor insan içine çıkıp. Objektif olmak istiyorum ama yani pandemi olmuş, milyonlar perişan, ve sen geçinemiyorsun, öyle mi?

Önemli ek: Robinhood’un kurucularına hem önemli yatırım fonlarından hem de Beyaz Saray’dan (evet, beyaz saray!) baskı yapıldığı iddiası var.

Evet New York Eyalet’inde Robinhood’a dava açılıyor. ‘Class action’ davası denilen şey: Robinhood’un GameStop hissesinin alımını kapatmasından mağdur olan her birey davada taraf olabilecek.

Ekleme: Robinhood baskıya dayanamayarak sıradan vatandaşların hisselerini izinsiz ve (şu andaki değerinin çok altında) satmaya başladı: Bu işin sonu gelmeyecek gibi duruyor.

ABD’nin ‘Demokratik sosyalist’ politikacılarından @AOC’ye Milyarder Elon Musk’tan destek gelmesi şaşırtıcı değil. Ortada büyük bir haksızlık (Robinhood’un hisse alımını kapatmış olması) var. Bir devlet soruşturması olması muhtemel.

Kısıtlamalardan etkilenen şirketler: GameStop, AMC, BlackBerry, Bed Bath & Beyond, Express, Koss, Naked Brand, ve Nokia.

Robinhood blocks purchases of GameStop, AMC, and others after days of Reddit-fueled rallies

---

Ben Gilbert/Business Insider Robinhood on Thursday restricted trading of GameStop, AMC, BlackBerry, and other sto...

https://www.businessinsider.com/robinh...

Ekleme: Hisse nasıl ödünç alınır? Hisseyi ödünç alan yatırım fonu, hisse sahibine bir “ödünç bedeli” öder. Bu bedel senelik belirlenir. Mesela alttaki örnekte: 25 milyon dolarlık hisse ödünç alan fonun hisse sahibine ödediği bedel günlük 2bin dolar

Ekleme: Robinhood’un CEO’su Vlad Tenev açıklama yaptı: • Hisse alımlarını kimsenin baskısı altında kalmadan durdurduklarını iddia etti • Müşterilerini ve şirketi korumak için böyle bir karar almışlar

Ek: Google, Robinhood’a - hisse alımlarını kapattığı için - yapılan binlerce negatif yorumu sildi.